Bắt buộc nhưng thiếu ràng buộc

Sắm chiếc xe máy Air Blade cách đây gần chục năm, anh Bùi Mạnh Tuấn (trú tại quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) đã thực hiện đầy đủ thủ tục theo quy định để tham gia giao thông, trong đó có việc mua bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự (TNDS) của chủ xe cơ giới. Tuy nhiên, đó cũng là hợp đồng bảo hiểm TNDS duy nhất mà anh Tuấn đã mua kể từ đó (năm 2016) đến nay.

"Bảo hiểm xe máy hết hạn lúc nào tôi cũng không nhớ. Nhà cách công ty chưa tới 3km, tôi đi lại rất cẩn thận, đúng luật nên cũng không bị cảnh sát giao thông yêu cầu dừng xe, kiểm tra giấy tờ. Vì vậy, tôi thấy không cần thiết phải mua bảo hiểm nữa", anh Tuấn cho hay. Trên thực tế, những trường hợp bảo hiểm xe máy hết hạn nhưng không tái tục hợp đồng như anh Tuấn không ít.

Ở chiều ngược lại, nhiều trường hợp mua bảo hiểm chỉ nhằm đối phó với cảnh sát giao thông. Anh Nguyễn Đăng Phong (trú tại quận Hoàng Mai, Hà Nội) cho biết, từ Hưng Yên về Hà Nội học rồi ở lại làm việc, chiếc xe máy của anh vẫn đeo biển "đầu" 89. Do vậy, anh Phong luôn chuẩn bị đầy đủ giấy tờ khi tham gia giao thông. Trong khi đó, phí bảo hiểm mỗi năm cũng chỉ tương đương "2 ly cà phê" nên anh thường mua bảo hiểm liền 2 năm một lần để tránh phiền hà.

Cả anh Bùi Mạnh Tuấn và anh Nguyễn Đăng Phong đều cho biết, đã chứng kiến nhiều vụ tai nạn, va quệt xe máy của người thân, bạn bè, nhưng hầu như không ai làm thủ tục bảo hiểm. "Thú thực, nếu không may gây tai nạn, tôi cũng không nghĩ đến nghĩa vụ hay quyền lợi liên quan đến bảo hiểm", anh Phong nói.

Chi phí bán hàng quá cao

Đại diện Tổng công ty Cổ phần Bảo hiểm Bưu Điện (PTI), xác nhận, việc người dân chưa nhận thức được ý nghĩa của bảo hiểm bắt buộc TNDS xe cơ giới chính là rào cản đầu tiên. Bên cạnh đó, cách thức bán hàng thông qua các đại lý cũng hạn chế chất lượng, hiệu quả hoạt động tư vấn khách hàng. Về phía doanh nghiệp, chi phí trung gian của sản phẩm này khá lớn nên lợi nhuận đem về chưa như kỳ vọng.

Chung nhận xét chi phí bán hàng quá lớn, đại diện Công ty Bảo hiểm xe cơ giới, thuộc Bảo hiểm Bảo Việt thông tin, chỉ 20% trong số hơn 70 triệu chiếc xe máy tham gia bảo hiểm bắt buộc TNDS. Người mua bảo hiểm chủ yếu khi mua xe mới lần đầu mà ít tái tục.

Thêm vào đó, đại diện PTI cho rằng, việc giải quyết quyền lợi cho các bên khi xảy ra sự kiện bảo hiểm hiện nay còn thủ công, chưa có sự hỗ trợ của công nghệ thông tin nên chưa nhanh chóng, kịp thời. Đây cũng là nguyên nhân khiến khách hàng chưa hài lòng vào sản phẩm.

"Đây là sản phẩm bắt buộc nên thời gian qua các doanh nghiệp đã nỗ lực triển khai nhằm bảo đảm quy định của pháp luật. Nhưng để duy trì, các doanh nghiệp phải nỗ lực đầu tư công nghệ, tiết giảm chi phí, nhất là cắt giảm chi phí trung gian, nâng cao hiệu quả, chất lượng sản phẩm, dịch vụ", đại diện PTI nói.

Cần số hóa hoạt động bán hàng và giám định

Nói về giải pháp tăng số lượng chủ phương tiện xe cơ giới mua bảo hiểm, đại diện PTI nhấn mạnh rằng, công tác tuyên truyền, để người dân nhận thức đúng đắn về trách nhiệm bắt buộc TNDS của chủ xe cơ giới, nhất là người dân ở các vùng nông thôn. Cách thức tuyên truyền có thể thông qua các phương tiện truyền thông, thông qua các đoàn thể như hội phụ nữ, đoàn thanh niên… gắn kết giữa các doanh nghiệp Bảo hiểm với nhau.

"Nếu tiếp cận theo hướng nhân văn, chỉ với 66 nghìn đồng/năm, tức là chưa tới 6 nghìn đồng/tháng là có thể góp phần cho quỹ dự phòng bồi thường bảo hiểm để mọi người tham gia giao thông không may gặp tai nạn đều được chi trả bồi thường, ngay cả khi người gây ra tai nạn không có khả năng tài chính. Đó là tính nhân văn của bảo hiểm này", đại diện PTI chia sẻ.

Đại diện Bảo hiểm PTI, Bảo hiểm Bảo Việt và nhiều doanh nghiệp bảo hiểm khác cũng cho rằng, để thúc đẩy sự phát triển của thị trường, cần đẩy nhanh công tác số hoá cho hoạt động bán hàng và giám định bồi thường; thay đổi quy trình bồi thường cho khách hàng; tăng cường nguồn lực cho doanh nghiệp. "Trong tương lai, bảo hiểm trực tuyến, bảo hiểm điện tử sẽ là giải pháp tối ưu. Qua đó doanh nghiệp và cơ quan quản lý, giám sát bảo hiểm có thể tính toán giảm phí khi thực hiện bán hàng trực tuyến", đại diện Công ty Bảo hiểm xe cơ giới, thuộc bảo hiểm Bảo Việt cho biết.

Đại diện Công ty Bảo hiểm xe cơ giới cũng đề nghị các doanh nghiệp phải tăng cường tư vấn ngay từ khâu bán hàng để chủ xe hiểu về sản phẩm và quyền lợi của mình; 100% doanh nghiệp phải lập số hotline; doanh nghiệp phải nhanh chóng bố trí giám định thiệt hại và xác định nguyên nhân để bồi thường một cách nhanh nhất.