Một số trạm đã phải tạm dừng thu phí, xả trạm để giải tỏa phương tiện. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, nhưng nguyên nhân quan trọng là việc chậm triển khai lắp đặt làn thu phí không dừng (ETC).

ETC là làn thu phí áp dụng công nghệ tự động nhận diện phương tiện di chuyển qua và trừ tiền vào tài khoản giao thông. Vì thế, chủ phương tiện khi đi qua làn ETC không cần dừng lại mà có thể đi một mạch, tiết kiệm thời gian, giảm ùn tắc giao thông.

Đồng thời, bảo vệ môi trường nhờ tiết kiệm giấy in, giảm khói bụi và ô nhiễm không khí. Bên cạnh đó, phương tiện lưu thông trôi chảy giúp tiết kiệm nhiên liệu và tăng tuổi thọ của xe. Tài xế cũng không cần phải thanh toán bằng tiền mặt giúp hạn chế dịch bệnh. ETC còn giúp cho các cơ quan nhà nước quản lý hiệu quả hoạt động của các trạm BOT và phương tiện giao thông.

Chậm như làm phí không dừng
 Ảnh minh họa: Qdnd.vn

ETC được xây dựng từ lâu ở nhiều quốc gia trên thế giới và mang lại hiệu quả thiết thực. Tại Việt Nam, cách đây đúng 5 năm, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Nghị quyết 437, trong đó có yêu cầu về việc thu phí không dừng trên các tuyến quốc lộ với thời hạn sau hai năm.

Thế nhưng, vào cuối năm 2019, khi thời hạn đã hết, Bộ Giao thông vận tải (GTVT) đã xin lùi thời hạn thêm một năm với lý do thiếu vốn. Đến cuối năm 2020, xe vẫn ùn tắc trước các trạm thu phí và cho đến thời điểm này, việc thu phí không dừng trên các tuyến quốc lộ vẫn chưa xong. Nguyên nhân dẫn đến sự chậm trễ, theo Bộ GTVT là do thiếu vốn đầu tư, hệ thống khác nhau, người dân chưa sẵn sàng...

Thế nhưng, có một nguyên nhân khác mà chưa thấy bộ này nhắc tới như lời đại biểu Quốc hội Nguyễn Văn Cường đã từng bày tỏ: “Dư luận đã nghi ngờ việc không áp dụng thu phí tự động là có sự che giấu nguồn thu. Thực tế thanh tra kiểm tra cũng đã phát hiện những trạm thu phí bằng tay đã giấu không khai đúng nguồn thu như thực tế”.

Dư luận mong muốn các cơ quan chức năng của Nhà nước cần làm rõ trách nhiệm dẫn đến sự chậm trễ này, bảo đảm minh bạch, hiệu quả, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, lợi ích nhóm. Mặt khác, cũng phải thường xuyên kiểm tra, hiện đại hóa các thiết bị để tránh lỗi và sự cố khi vận hành ETC. Cơ quan thuế cần kết nối hệ thống dữ liệu, giám sát nguồn thu tương ứng với lưu lượng phương tiện giao thông qua các trạm thu phí không dừng để giám sát quá trình thu hồi vốn cũng như nghĩa vụ nộp thuế của các nhà đầu tư.

ĐỖ PHÚ THỌ