Phát hiện gây chấn động này được đưa ra trong báo cáo điều tra do tổ chức báo chí phi lợi nhuận ProPublica có trụ sở tại New York (Mỹ) công bố ngày 8/6 trong bối cảnh Washington đang cân nhắc các đề xuất mới nhằm đối phó với vấn nạn trốn thuế của các cá nhân và công ty giàu có.
Trong báo cáo, ProPublica cho biết một số người giàu nhất nước Mỹ đã "trả rất ít thuế thu nhập so với khối tài sản khổng lồ của họ và thậm chí đôi khi không trả đồng nào". Những cái tên trong danh sách này có cựu Thị trưởng New York Michael Bloomberg – tỷ phú ngành truyền thông, tỷ phú đầu tư Carl Icahn, cùng nhà từ thiện, tỷ phú tài chính George Soros. Đặc biệt, nhà sáng lập Amazon Jeff Bezos cũng nằm trong danh sách trên khi không đóng thuế thu nhập trong năm 2007 và 2011, trong khi Giám đốc điều hành của Tesla và SpaceX Elon Musk đã "né" toàn bộ các khoản thuế trong năm 2018.
Theo ProPublica, những tỉ phú này không có sai phạm trong việc kê khai thuế, nhưng có các chiến lược trốn thuế "vượt tầm của những người bình thường". Họ còn được hưởng lợi từ cách tính thu nhập chịu thuế trong bộ luật thuế của Mỹ, khi không tính giá trị tăng trưởng của các tài sản như cổ phiếu và bất động sản mà chỉ tính thuế từ việc bán các tài sản này.
ProPublica cho biết báo cáo này dựa trên các bản khai thu nhập của giới siêu giàu Mỹ nộp cho Sở Thuế vụ Mỹ trong hơn 15 năm. Hiện Bộ Tài chính và các cơ quan chức năng đang điều tra về việc để lộ các thông tin về kê khai thu nhập. Người phát ngôn Bộ Tài chính Lily Adams nhấn mạnh: "Việc tiết lộ trái phép các thông tin mật của chính phủ là phi pháp". Vấn đề này cũng đã được chuyển đến Chánh thanh tra bộ, cũng như Cục Điều tra liên bang Mỹ (FBI) và các công tố viên liên bang. Về phần mình, các tỷ phú bị nêu tên trong báo cáo chưa đưa ra bình luận nào về thông tin trên.
Trong khi đó, Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Mỹ Elizabeth Warren cũng đề xuất đánh thuế giới siêu giàu, bao gồm thuế trên giá trị của cổ phiếu và nhà cửa của họ, thay vì chỉ tập trung vào thuế thu nhập. Viện dẫn báo cáo của ProPublica, bà Warren chỉ trích hệ thống thuế của Mỹ dường như chỉ phục vụ cho các tỷ phú vốn không tạo tài sản thông qua thu nhập, tương tự như các gia đình lao động. Bà cho rằng đã đến lúc Mỹ cần một bộ luật thuế để buộc giới siêu giàu phải đóng thuế công bằng.
Báo cáo trên được đưa ra chỉ vài ngày sau khi các Bộ trưởng tài chính Nhóm các nước công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới (G7) đã nhất trí ủng hộ một thỏa thuận quốc tế mang tính lịch sử về cải cách hệ thống thuế doanh nghiệp toàn cầu. Theo đó, tại hội nghị ở London (Anh) ngày 5/6, các Bộ trưởng ủng hộ việc áp mức tối thiểu toàn cầu đối với doanh nghiệp ít nhất 15%.
