Theo Medical News Today, ở mức bình thường, cholesterol là chất cần thiết cho cơ thể. Tuy nhiên, khi cơ thể bị rối loạn chuyển hóa lipid máu, nồng độ cholesterol xấu (LDL) hoặc triglyceride trong máu quá cao, dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe.

Hiện nay, biến chứng bệnh rối loạn lipid máu (hay mỡ máu cao) có tỷ lệ tử vong cao và có xu hướng ngày càng gia tăng ở người trẻ. Theo thống kê về Gánh nặng bệnh tật toàn cầu vào năm 2019, mỡ máu cao đã gây ra 4,4 triệu ca tử vong, tương đương 7,78% số ca tử vong trên toàn cầu.

Đây cũng là một trong các yếu tố nguy cơ chính của nhiều căn bệnh nguy hiểm đến tính mạng, đang ngày càng gia tăng như tai biến, đột quỵ.

Trong khi đó, tại Việt Nam, theo thống kê, gần 50% người trưởng thành sống tại thành thị bị mỡ máu cao.

Tại hội thảo khoa học Báo động thực trạng thừa cholesterol - Hệ lụy và giải pháp diễn ra tại Hà Nội vào sáng 25/8, các chuyên gia đã lần lượt chỉ ra nguyên nhân dẫn đến tình trạng thừa cholesterol và mỡ máu cao.

Chế độ dinh dưỡng của người thành thị khiến gần 50% người trưởng thành bị mỡ máu cao. Ảnh: Dr Becky campbell

Tuổi, giới, bệnh nền và di truyền

Các yếu tố tuổi, giới và di truyền là các nguyên nhân khiến thừa cholesterol. Đây là những nguyên nhân nguyên phát, không thể thay đổi được.

Theo các chuyên gia, nếu trong gia đình có ông bà, bố mẹ bị mỡ máu cao, con cái sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn bình thường.

Tuổi tác tăng cao cũng là nguy cơ gây thừa cholesterol, dễ bị mỡ máu cao. Phụ nữ thường nguy cơ thấp hơn nam giới, tuy nhiên, mức cholesterol ở phụ nữ sẽ có xu hướng tăng sau tuổi mãn kinh do hormone estrogen suy giảm nên quá trình chuyển hóa chất béo gặp vấn đề.

Ngoài ra, người mắc các bệnh lý khác như đái tháo đường không kiểm soát, xơ gan, thận hư, suy thận mạn tính… cũng có nguy cơ thừa cholesterol, dễ bị mỡ máu cao hơn người bình thường.

Tuổi, giới, bệnh nền và di truyền góp phần tác động gây ra tình trạng thừa cholesterol, mỡ máu cao. Ảnh: Your health

Chế độ dinh dưỡng, cân nặng và hoạt động thể lực

Ngoài những nguyên nhân nguyên phát, hiện nay, do ảnh hưởng của chế độ dinh dưỡng thừa thãi, lối sống thiếu lành mạnh, cân nặng không kiểm soát, dành ít thời gian cho vận động và tập luyện là nguyên nhân thứ phát - nguyên nhân chính - gây nên tình trạng thừa cholesterol - mỡ máu cao.

TS.BS Trương Hồng Sơn, Viện trưởng Viện Y học Ứng dụng Việt Nam, chỉ ra nhiều người lầm tưởng chất béo là nguyên nhân chính gây tăng ra tình trạng thừa cholesterol - mỡ máu cao. Tuy nhiên, đây là quan niệm sai lầm và không phải chất béo nào cũng gây ảnh hưởng.

Thực chất, hiện nay, thói quen thường xuyên sử dụng quá nhiều thực phẩm chứa chất béo có hại như thịt mỡ, nội tạng động vật, đồ ăn nhanh, thực phẩm đóng hộp… là nguyên nhân chính khiến cơ thể thừa cholesterol.

Ngoài ra, thói quen sử dụng quá nhiều cà phê và các thực phẩm chứa caffeine, đồ uống có cồn, hút thuốc lá có thể làm tăng các chỉ số mỡ máu.

Tình trạng thừa cân, béo phì cũng có xu hướng gây thừa cholesterol trong máu. Béo phì khiến nồng độ cholesterol có lợi giảm, trong khi đó, nồng độ cholesterol xấu tăng cao, dẫn đến nguy cơ bị máu nhiễm mỡ.

Bên cạnh đó, hoạt động thể lực ít cũng là nguyên nhân khiến bệnh mỡ máu cao ngày càng phổ biến. Khi cơ thể lười vận động, nồng độ cholesterol xấu tăng lên và làm giảm nồng độ cholesterol tốt.

Tuy nhiên, theo TS.BS Trương Hồng Sơn, đây đều là các nguyên nhân có thể thay đổi được, hoàn toàn có thể kiểm soát và dự phòng bằng chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt hàng ngày.

Bác sĩ Sơn khuyến nghị cần hạn chế các chất béo có hại, caffeine, đồ uống có cồn, thuốc lá... Tăng cường bổ sung protein, đặc biệt là protein từ các loại cá, đậu (protein thực vật).

Vị bác sĩ nhấn mạnh không cần loại bỏ hoàn toàn chất béo ra khỏi khẩu phần ăn mà cần chọn lọc nguồn chất béo có lợi cho sức khỏe để nạp vào cơ thể. Người dân nên hạn chế sử dụng nguồn chất béo từ phủ tạng động vật, mỡ động vật, thức ăn nhanh, đồ đóng hộp…

Thay vào đó, cần tăng cường bổ sung nguồn chất béo có lợi, thường được tìm thấy nhiều trong các loại cá biển sâu như cá hồi, cá trích, trong quả bơ, ô liu, các loại dầu thực vật như dầu gạo, dầu đậu nành, dầu hướng dương…

Trong đó, nên ưu tiên sử dụng các loại dầu ăn thực vật có chứa dưỡng chất Gamma-Oryzanol và Phytosterol vì có khả năng giảm hấp thụ cholesterol từ thực phẩm.

Dầu ăn Neptune Light hỗ trợ giảm cholesterol, ngăn ngừa mỡ máu cao.

Dầu ăn Neptune Light với công thức Healthy GP, cung cấp đầy đủ hai dưỡng chất quan trọng Gamma-Oryzanol và Phytosterol - bộ đôi dưỡng chất có khả năng giảm hấp thụ cholesterol từ thực phẩm, giúp ngăn ngừa mỡ máu được Viện Y học Ứng dụng Việt Nam nghiên cứu và chứng nhận.

Theo kết quả nghiên cứu của Viện Y học Ứng dụng Việt Nam trên đối tượng có thừa cân/béo phì và có tình trạng mỡ máu mỡ máu cao, cho thấy sau 60 ngày áp dụng thực đơn có sử dụng dầu ăn Neptune Light đã đạt được những con số khả quan.