Nhiều người hàn cắt kim loại có ý thức chấp hành các quy định PCCC thấp

Những năm gần đây, trên cả nước liên tiếp xảy ra các vụ cháy, nổ gây thiệt hại nghiêm trọng, trong đó nhiều vụ cháy bắt nguồn từ việc hàn, cắt kim loại không đảm bảo PCCC. Trao đổi với phóng viên, Thượng tá Đỗ Anh Quyến - Phó trưởng Công an quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội (chuyên gia trong lĩnh vực phòng cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ) cho biết, có một thực trạng ở hầu hết các vụ cháy, nổ xảy ra có nguyên nhân từ hàn cắt kim loại là do ý thức chấp hành các quy định phòng cháy chữa cháy của người dân và người lao động tại cơ sở sản xuất kinh doanh chưa cao. Ngoài ra, còn có nguyên nhân tự sự thiếu trách nhiệm của cơ quan chủ quản trong việc trang bị những kiến thức cơ bản nhất về vệ sinh an toàn phòng chống cháy, nổ cho nhân viên.

Do vậy, khi tiến hành hàn cắt kim loại, người lao động chỉ làm theo sự phân công của người quản lý, họ chưa thực sự quan tâm đến những đặc tính nguy hiểm về cháy, nổ từ vẩy hàn và nguồn nhiệt sinh ra trong quá trình hàn. Khi xảy ra sự cố, thợ hàn cắt kim loại cũng không biết sử dụng các loại dụng cụ, phương tiện chữa cháy tại chỗ nên thường không giữ được bình tĩnh, lúng túng, sợ hãi; không biết cách xử lý để dập tắt đám cháy ngay khi mới phát sinh, thậm chí còn bỏ chạy khiến đám cháy lan nhanh dẫn đến cháy lớn, gây ra những hậu quả khó lường.

Theo Thượng tá Đỗ Anh Quyến, để bảo đảm an toàn phòng cháy chữa cháy trong quá trình hàn cắt kim loại, người dân cần quan tâm thực hiện đồng bộ các biện pháp như: Khi tiến hành công việc hàn cắt trong các buồng, thùng, khoang, bể phải thực hiện thông gió, cử người theo dõi và phải có biện pháp an toàn cụ thể và được người có trách nhiệm duyệt, cho phép. Không tiến hành hàn ở các hầm, thùng, khoang, bể đang có áp suất hoặc đang chứa chất dễ cháy, nổ. 

Khi hàn bên trong các hầm, thùng, khoang bể phải tiến hành thông gió với tốc độ gió từ 0,3 đến 1,5 m/s. Phải kiểm tra đảm bảo hầm, thùng, khoang bể kín không có hơi khí độc, hơi khí cháy, nổ mới cho người vào hàn. Trong quá trình hàn cắt kim loại phải tổ chức che chắn bằng các vật liệu không cháy hoặc di chuyển các vật liệu dễ cháy ra khỏi khu vực hàn cắt (tối thiểu 10m), không để vảy hàn có nhiệt độ cao tiếp xúc với các vật liệu dễ cháy, phải có biện pháp an toàn phòng cháy chữa cháy và phương án xử lý cháy, nổ. Khi tiến hành hàn trên cao và ngoài trời tại các vị trí hàn, nếu chưa có biện pháp phòng chống cháy nổ thì không được tiến hành công việc hàn cắt, phải làm sàn bằng vật liệu không cháy (hoặc khó cháy). 

Khu vực hàn cắt kim loại phải cách ly với khu vực làm các công việc khác. Trường hợp do yêu cầu của quy trình công nghệ, cho phép bố trí chỗ hàn cùng với khu vực làm việc khác, nhưng giữa các vị trí phải đặt tấm chắn bằng vật liệu không cháy. Khi khử dầu mỡ trên bề mặt của vật hàn phải dùng những chất không gây cháy, nổ và không độc hại. Sử dụng máy hàn phải đảm bảo chất lượng theo quy định. Chỉ sử dụng những người có chứng chỉ về công việc hàn, được huấn luyện về an toàn lao động, an toàn phòng cháy chữa cháy để thực hiện công việc hàn, cắt kim loại; thường xuyên huấn luyện về an toàn lao động cho công nhân hàn để họ nắm vững đặc điểm nguy hiểm cháy nổ trong hàn, cắt kim loại, biết sử dụng thành thạo các loại phương tiện PCCC tại chỗ để có thể dập tắt được đám cháy ngay khi mới phát sinh.

 

Chỉ sử dụng các dụng cụ hàn cắt đảm bảo an toàn như các chai khí trong thời hạn kiểm định, dây dẫn khí đảm bảo kín; đường ống dẫn khí phải được bảo vệ tránh tia lửa hàn, xỉ hàn và dầu mỡ; không đặt các chai khí gần nguồn nhiệt, hệ thống điện… Trong quá trình hàn cần trang bị các phương tiện phòng cháy chữa cháy cần thiết như bình chữa cháy tại khu vực tiến hành hàn cắt để có thể xử lý kịp thời khi có sự cố cháy, nổ xảy ra. Khi ngừng công việc hàn cần kiểm tra khu vực xung quanh xem có tồn tại các nguy cơ, yếu tố dẫn đến cháy, nổ không, nếu có thì phải loại trừ ngay.

Đối với người đứng đầu cơ sở cần ban hành nội quy về an toàn PCCC, quy định an toàn trong quá trình hàn cắt kim loại, tuyên truyền phổ biến pháp luật về PCCC và kiểm tra đôn đốc việc thực hiện các quy định.

Nâng cao ý thức trách nhiệm trong công tác PCCC nói chung và khi tiến hành sửa chữa, bảo dưỡng các thiết bị, cấu kiện xây dựng tại cơ sở của mình quản lý. Tuyên truyền, phổ biến kiến thức về an toàn PCCC và an toàn vệ sinh lao động theo định kỳ đối với cán bộ, công nhân viên của mình. 

Sử dụng thợ hàn có trình độ tay nghề tốt, vừa đảm bảo chất lượng công việc vừa tạo sự an toàn lao động và an toàn cháy nổ khi làm việc. Khi phải hàn ở khu vực có chứa chất dễ cháy nổ, cần dừng quá trình sản xuất, tổ chức cách ly vật liệu cháy ra khỏi khu vực sửa chữa, cắt cử người hoặc trực tiếp giám sát suốt quá trình hàn. Sau khi đã hàn xong ít nhất 30 phút, chuẩn bị sẵn các phương tiện chữa cháy ban đầu như bình chữa cháy xách tay; chăn chiên, xô nước; xẻng, phuy cát cạnh khu vực hàn để xử lý kịp thời nếu có sự cố cháy nổ xảy ra.

Cần làm gì để đảm bảo PCCC khi hàn cắt kim loại?

Theo Thượng tá Đỗ Anh Quyến, người hàn cắt phải được tập huấn nghiệp vụ PCCC&CNCH và nắm rõ các kỹ năng, cách xử lý tình huống khi mới phát sinh cháy, nổ. Có tay nghề đã qua đào tạo về an toàn trong quá trình hàn cắt. 

Trước khi hàn, thợ phải trang bị đầy đủ các thiết bị bảo hộ cá nhân như găng tay, kính bảo vệ mắt; kiểm tra, sắp xếp gọn gàng khu vực hàn; kiểm tra các phương tiện chữa cháy ban đầu như nước, bình chữa cháy. Kiểm tra kỹ các dụng cụ liên quan phải đảm bảo an toàn mới tiến hành thực hiện hàn. Trong khi hàn không mang các thiết bị, mỏ hàn ra khỏi khu vực giành riêng cho thợ hàn. Nếu giải lao cần khóa tất cả van dẫn khí, ngắt nguồn điện đối với máy biến áp hàn, thu dọn gọn dụng cụ và cấm người ngoài vào khu vực hàn hoặc sử dụng bất kỳ thiết bị nào phục vụ quá trình hàn.

Không được dùng búa hoặc các dụng cụ phát tia lửa để gõ vào nắp chai chứa khí. Trong thời gian làm việc cần chú ý những vấn đề sau: Khi mồi lửa cho mỏ hàn hơi phải dùng diêm, bật lửa chuyên dùng; khi tiến hành hàn không quàng ống dẫn khí vào cổ, vào vai, kẹp chân, cuộn tròn hoặc bẻ gập ống; khi mỏ hàn hơi đang cháy không mang ra khỏi khu vực làm việc dành riêng cho thợ hàn, khi tiến hành hàn ở trên cao không được mang mỏ hàn hơi đang cháy để leo thang; trong thời gian giải lao phải tắt lửa mỏ hàn và đóng van cấp khi tới mỏ hàn.

Kiểm tra kĩ mỏ hàn, bộ giảm áp, ống dẫn khí, các vị trí nối giữa mỏ hàn với ống nối và với chai chứa khí. Trong khi hàn không mang các thiết bị, mỏ hàn ra khỏi khu vực giành riêng cho thợ hàn, nếu giải lao cần khóa tất cả các van dẫn khí, ngắt nguồn điện đối với máy biến áp hàn, thu dọn gọn gàng dụng cụ và cấm người ngoài vào khu vực hàn hoặc sử dụng bất kỳ thiết bị nào phục vụ quá trình hàn.

Khi hàn hồ quang chỉ được phép cấp điện từ máy phát điện hàn, máy biến áp hàn, máy chỉnh lưu hàn. Không được phép cấp trực tiếp từ lưới điện động lực, lưới điện chiếu sáng hoặc lưới điện xe điện...

Cần trang bị các phương tiện phòng cháy chữa cháy cần thiết như bình chữa cháy tại khu vực hàn cắt để có thể xử lý kịp thời khi có sự cố cháy, nổ xảy ra. Thợ hàn phải được tập huấn về nghiệp vụ phòng cháy chữa cháy; nắm vững đặc điểm nguy hiểm cháy, nổ trong hàn cắt kim loại; biết sử dụng thành thạo các loại phương tiện phòng cháy chữa cháy tại chỗ để có thể dập tắt được đám cháy ngay khi mới phát sinh…

Rõ ràng phương pháp hàn chỉ có thể kết chặt những mẩu kim loại lại với nhau chứ không thể hàn gắn được những nỗi đau thương, mất mát, những tổn thất to lớn về nhân sinh... Vì vậy, người dân phải thật sự nghiêm túc, nêu cao tinh thần trách nhiệm, quan tâm và đầu tư cho công tác phòng cháy chữa cháy, chấp hành tốt các quy định đảm bảo an toàn vệ sinh lao động, phòng chống cháy nổ. Bên cạnh đó, cần thường xuyên cập nhật, phổ biến kiến thức pháp luật về phòng cháy chữa cháy, đặc tính nguy hiểm cháy, nổ của quá trình hàn cắt kim loại, kiến thức về an toàn nói chung, an toàn cháy, nổ nói riêng và luôn đề cao cảnh giác, tỉnh táo trong khi tiến hành hàn cắt kim loại.

Khi xảy cháy hãy thật bình tĩnh suy xét, hô hoán báo động cho tất cả mọi người mau chóng di chuyển ra ngoài, tổ chức chữa cháy, cứu người, cứu tài sản đồng thời gọi điện báo cháy ngay cho lực lượng Cảnh sát PCCC&CNCH.