Theo PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng, nguyên trưởng khoa Nhi - Bệnh viên Bạch Mai, hội chứng rối loạn tiêu hóa với các triệu chứng như nôn trớ, đau bụng, tiêu chảy rất thường gặp ở trẻ nhỏ và xảy ra quanh năm do vi khuẩn, virus. Đặc biệt trong mùa đông, nguyên nhân chủ yếu gây tiêu chảy ở trẻ là rotavirus.

Hiện nay, dù nhiều trẻ đã được uống vaccine phòng tiêu chảy do virus Rota, song, vẫn có một số bé mắc bệnh. Đối với những trẻ đã được uống vaccine thì tình trạng tiêu chảy sẽ nhẹ hơn những trẻ chưa được uống.

Ngoài ra, trẻ cũng có thể bị rối loạn tiêu hóa do các nguyên nhân khác như ngộ độc thức ăn, thay đổi chế độ ăn uống, đặc biệt là đối với những trẻ trong giai đoạn chuyển tiếp từ bú sữa mẹ chuyển sang ăn dặm hoặc từ ăn bột chuyển sang cơm, cháo... 

Khi trẻ có dấu hiệu nôn ói, đau bụng, tiêu chảy, để phân biệt giữa rối loạn tiêu hóa đơn thuần với các bệnh lý khác như viêm ruột thừa, viêm não...các bậc cha mẹ cần quan sát, theo dõi các biểu hiện của trẻ. Chẳng hạn như trẻ nôn ói kèm theo sốt cao, nôn liên tục, tiêu chảy không cầm, đau đầu, mệt lả.. thì cần đưa ngay trẻ đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Với trẻ chỉ bị rối loạn tiêu hóa đơn thuần, khi chăm sóc, điều đầu tiên các bậc cha mẹ cần làm là bù nước cho trẻ. Khi trẻ bị tiêu chảy, nguy hiểm nhất là trẻ bị mất nước. Do đó, các bậc cha mẹ nên chú ý bù nước cho trẻ bằng dung dịch oresol hoặc các loại nước sạch khác. Khi pha oresol, chú ý pha theo đúng tỉ lệ được hướng dẫn, cho trẻ uống từng ngụm nhỏ, đều đặn, liên tục. Không nên cho trẻ uống cả cốc nước lớn vì như vậy sẽ khiến trẻ càng đi ngoài nhiều hơn và tiếp tục mất nước. Đồng thời, có thể mua men vi sinh cho trẻ uống, giúp làm giảm thời gian tiêu chảy.

“Khi trẻ bị rối loạn tiêu hóa do virus, việc dùng kháng sinh không có tác dụng. Trong trường hợp trẻ bị ngộ độc thực phẩm hoặc tiêu chảy do nhiễm khuẩn, việc sử dụng kháng sinh phải do bác sĩ chỉ định. Bởi không phải kháng sinh nào cũng dùng để điều trị các bệnh nhiễm trùng đường ruột và phải tùy thuộc vào độ tuổi của trẻ mà lựa chọn kháng sinh phù hợp cũng như liều lượng sao cho đúng. Nên nếu các bạn tự ý sử dụng kháng sinh cho con thì lợi bất cập hại”, PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng khuyến cáo.

Để phòng ngừa rối loạn tiêu hóa cho trẻ nói chung và bệnh tiêu chảy mùa đông nói riêng, theo PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng, có hai việc quan trọng cần thực hiện, đó là vệ sinh ăn uống và vệ sinh cá nhân. “Chúng tôi vẫn gọi rối loạn tiêu hóa là bệnh tay – miệng. Tức là bàn tay không sạch hoặc thức ăn bị nhiễm khuẩn. Do đó, luôn luôn phải rửa tay bằng xà phòng và nước sạch.

Thức ăn cho trẻ cần đảm bảo an toàn, phải biết rõ nguồn gốc, xuất xứ, quá trình chế biến, bảo quản cần đảm bảo vệ sinh. Các dụng cụ chứa đựng thực ăn cho trẻ cũng cần phải sạch sẽ, kể cả cái cốc uống nước cũng phải rửa sạch. Chỉ cần đảm bảo hai yếu tố đó là đã giảm phần lớn nguy cơ mắc bệnh”, BS Nguyễn Tiến Dũng hướng dẫn.