Lambda được phát hiện lần đầu tiên tại Peru vào cuối năm ngoái, song phải đến ngày 14/6 vừa qua, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) mới xếp biến thể này vào danh mục biến thể cần chú ý, mức thấp hơn so với các biến thể đáng lo ngại như biến thể Delta. Tuy nhiên chỉ trong một thời gian ngắn gần đây, biến thể này đang lây lan với tốc độ nhanh chóng, trở thành biến thể chủ đạo tại các quốc gia Mỹ Latin.

Tính đến thời điểm hiện nay, biến thể lây lan ra hơn 40 quốc gia trên khắp thế giới. Nhật Bản mới đây cũng công bố phát hiện bệnh nhân đầu tiên nhiễm biến thể Lambda. Hiện cũng có một số cảnh báo nguy cơ bùng phát các ca nhiễm biến thể Lambda tại Mỹ.

Tiến sĩ Anthony Fauci, Cố vấn y tế hàng đầu của Nhà Trắng, đã cảnh báo về những biến thể nguy hiểm hơn trong thời gian tới: “Các loại vaccine hoạt động tốt trong việc chống lại biến thể Delta, đặc biệt trong việc bảo vệ bạn khỏi bị bệnh nặng. Tuy nhiên, virus tiếp tục thay đổi, dẫn đến những biến thể nguy hiểm hơn. Khi đó, dịch bệnh không chỉ tác động đến người chưa tiêm vaccine mà còn cả những người đã được tiêm chủng bởi vì biến thể đó có thể kháng vaccine”.

Các biến thể mới vẫn xuất hiện và câu hỏi đặt ra là liệu những biến đổi bên trong gen của virus có giúp chúng mạnh hơn và gây bất lợi cho con người hay không. Vào thời điểm này, biến thể Lambda được cho là chưa có tốc độ lây lan nhanh và nguy hiểm như biến thể Delta. Tuy nhiên, mọi thứ có thể thay đổi nhanh chóng.

Theo một nghiên cứu sơ bộ của các nhà khoa học Nhật Bản, so với chủng gốc, biến thể Lambda mang 7 đột biến, làm cho chúng lây nhiễm mạnh hơn so với chủng gốc SARS-CoV-2 và có khả năng kháng vaccine ngừa Covid-19 cao hơn. Giới chuyên gia cho rằng với tốc độ lây lan như hiện nay, nếu không được ngăn chặn, biến thể Lambda hoàn toàn có khả năng gây ra một cuộc khủng hoảng y tế nghiêm trọng khác tương tự như cuộc khủng hoảng bắt nguồn từ “cơn sóng thần” biến thể Delta.

Hiện cũng còn quá sớm để xác định liệu biến thể Lambda có dẫn đến nguy cơ bệnh nặng hoặc tử vong cao hơn, hay có thể trở thành biến thể chủ đạo hay không. Tuy nhiên, việc một số lượng lớn người chưa tiêm vaccine đang khiến virus có nhiều cơ hội hơn để lây lan và đột biến thành những biến thể mới. Vì vậy, giới chuyên gia cho rằng, việc tiêm vaccine phòng Covid-19 và thực hiện biện pháp phòng dịch là những biện pháp hữu hiệu nhất hiện nay đã ngăn chặn sự xuất hiện của những biến thể mới khác của virus SARS-CoV-2.

Chuyên gia y tế khẩn cấp tại Mỹ Justin Gill nhận định: “Chúng ta đã nghe nói biến thể này có thể kháng vaccine, nhưng vần cần phải tiến hành thêm nhiều nghiên cứu. Dù vậy, chúng ta cũng phải nói rõ rằng tiêm vaccine giúp giảm tỷ lệ tử vong và diễn tiến bệnh nặng ở nhiều biến thể khác của virus SARS-CoV-2 và Lambda cũng vậy. Do đó, điều quan trọng là không chỉ Mỹ mà nhiều quốc gia cần tiếp tục thúc đẩy chiến dịch tiêm vaccine để có sự bảo vệ tốt nhất trước các biến thể mới”.

Các bằng chứng sơ bộ cho thấy Lambda có thể dễ tác động tới tế bào hơn và có khả năng phản kháng hệ miễn dịch của con người cao hơn một chút, nhưng các loại vaccine vẫn phát huy hiệu quả với biến thể này. Các chuyên gia Trung Quốc mới đây cũng khẳng định, vaccine do Trung Quốc phát triển đối phó hiệu quả với biến thể Lambda./.