Những điếu thuốc lá điện tử nhiều màu sắc, hình thức nhỏ gọn, bắt mắt, với hương thơm hấp dẫn như kẹo, trái cây, được giới trẻ ưa chuộng, nhất là học sinh, sinh viên. Đi kèm với đó là những lời quảng cáo: không gây hại, văn hoá hút thuốc lành mạnh, sành điệu, thuốc lá thế hệ mới…đã đánh trúng tâm lý thích thể hiện “cái tôi”, độ chịu chơi, thích khám phá của tuổi mới lớn.

TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm chống độc, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, vài năm trở lại đây, hầu như tuần nào Trung tâm Chống độc cũng tiếp nhận một vài ca ngộ độc sau khi hút thuốc lá điện tử. Có trường hợp bệnh nhân nhập viện trong tình trạng ngộ độc rất nặng, lăn quay ra tím tái, sùi bọt mép, co giật, suýt tử vong. Có trường hợp bệnh nhân nhẹ thì đến viện trong tình trạng ngơ ngác, rối loạn tâm thần, hoang tưởng, ảo giác, kích thích, lờ đờ, tổn thương các cơ quan nội tạng. Đối tượng sử dụng thuốc lá điện tử hầu hết là người trẻ và có nhiều trường hợp là học sinh trung học phổ thông.

Mới đây, khoa Chống độc đã tiếp nhận 1 trường hợp thanh niên 23 tuổi bị ngộ độc thuốc lá điện tử. Bệnh nhân nhập viện trong tình trạng  sùi bọt mép, co giật,  hôn mê, loạn thần. Sau khi xét nghiệm, các bác sĩ tìm thấy 3 loại chất ma túy có trong thuốc lá điện tử, bao gồm ADB-BUTINACA, ADB-4EN-PINACA, ADMB-4EN-PINACA.

Theo bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, các ca ngộ độc sau khi hút thuốc lá điện tử phần lớn có biểu hiện của ngộ độc ma túy. Trong thuốc lá điện tử có rất nhiều loại chất, khi bệnh nhân hít phải sẽ kích thích thần kinh, tim mạch rất mạnh. Đây là những loại ma túy cực mạnh, hoàn toàn mới. Điều này cho thấy, các chất ma túy thế hệ mới thay đổi hàng ngày và hình thức sử dụng được thay đổi dưới nhiều dạng khác nhau, có thể hút trực tiếp, có thể được trộn lẫn vào hóa chất có trong thuốc lá điện tử.

Các hóa chất này thay đổi liên tục theo thời gian, địa lý, theo thị hiếu người tiêu dùng. Trong thuốc lá điện tử có chất nicotin, liều lượng có thể rất thấp hoặc không có, tuy nhiên, nó lại có chất độc, gây co mạch, gây tổn thương cho cơ thể. Đáng nói, bản chất của nicotin là gây nghiện, người chưa sử dụng thuốc lá bao giờ, nếu sử dụng thuốc lá điện tử sẽ gây nghiện nicotin, từ đó dễ chuyển sang nghiện thuốc lá, thuốc lào thông thường. 

“Bên cạnh nicotin thì còn rất nhiều chất khác, chất tạo màu, mùi, hương thơm với hàng nghìn loại chất. Các chất thay đổi liên tục, mỗi chất có thể tạo nên các bệnh khác nhau mà chúng ta không thể biết được…Có hóa chất đi vào cơ thể, gây tổn thương đường hô hấp, giảm chức năng đường hô hấp, có thể gây hen phế quản, tắc nghẽn mãn tính, nguy cơ dễ bị nhiễm trùng đường hô hấp, giảm chức năng miễn dịch, gây nguy cơ bệnh lý mạch vành, nhồi máu cơ tim rồi một loạt các bệnh khác”, bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên nói.

Hiện, có khoảng 15.500 loại hương liệu được sử dụng trong các sản phẩm thuốc lá điện tử, trong đó, rất nhiều loại hương liệu được xem là các chất độc và chưa được đánh giá toàn diện về mức độ gây hại đối với sức khỏe. Tinh dầu chứa trong thuốc lá điện tử là một hỗn hợp bao gồm nicotine, các chất tạo mùi, dung môi và những phụ gia khác. Khi hút thuốc lá điện tử, chất lỏng này sẽ được đốt nóng và tạo khói với nhiều mùi thơm khác nhau.

Bác sĩ Nguyên cho biết thêm, đã có những trường hợp gây tổn thương phổi cấp do vitamin E có trong thuốc lá điện tử, lý do là Vitamin E gây đốt cháy, tạo nên chất độc gây tổn thương phổi, hàng nghìn người đã tử vong vì loại chất này. Ở Việt Nam cũng đã phát hiện có Vitamin E trong thuốc lá điện tử. Chất này kết hợp với nhiều hóa chất khác nữa gây nên một loạt bệnh mới nổi mà không biết, điều này tạo nên gánh nặng với xã hội và cả hệ thống y tế.

Thuốc lá điện tử xuất hiện tràn lan trên thị trường hiện nay, với giá dao động từ vài chục nghìn đến hàng triệu đồng/điếu. Bất cứ ai, bất cứ lứa tuổi nào cũng có thể mua được.

Em Nguyễn Công Thành, một học sinh lớp 9 cho biết, thuốc lá điện tử có sức hấp dẫn khó cưỡng. Loại thuốc này có nhiều mùi vị khác nhau nên rất kích thích chúng em như: dưa hấu, táo, cà phê, kem, xì gà...

Em học sinh này sử dụng thuốc lá điện tử gần 2 năm nay, gia đình đã phát hiện và có nhiều biện pháp ngăn cấm, nhưng em cùng một số bạn vẫn lén lút hút để thỏa mãn cơn nghiện của mình. Nơi hút thuốc thường là những chỗ vắng người hay nhà vệ sinh. Cũng theo em Thành, trong các dịp sinh nhật, món quà mà em và nhóm bạn thân tặng nhau thường là thuốc lá điện tử, giá từ vài chục nghìn đến 100.000-150.000 đồng.

Thực tế hiện nay, thuốc lá điện tử vẫn chưa được cấp phép kinh doanh ở Việt Nam. Tuy nhiên, trên chợ mạng, loại thuốc này vẫn được bán tràn lan, người mua có thể thỏa sức lựa chọn các loại thuốc lá điện tử với mẫu mã, giá cả rất đa dạng, từ bình dân đến cao cấp. Chỉ cần khách có nhu cầu là người bán sẽ giao hàng tận nơi.

Kết luận của các nhà khoa học Mỹ trong công trình nghiên cứu đăng trên Tạp chí Y khoa New England mới đây cho thấy, những người thường xuyên sử dụng thuốc lá điện tử có nguy cơ mắc các bệnh ung thư cao gấp 15 lần so với những người hút các loại thuốc lá thông thường.

Còn WHO đưa ra khuyến cáo, thuốc lá điện tử nguy hại hơn thuốc lá truyền thống. Nó có thể gây tác động sớm đối với sức khoẻ hoặc gây bệnh phổi kẽ. Nếu so với căn bệnh ung thư phổi, bệnh phổi kẽ tiến triển nhanh và tiên lượng xấu hơn. Ngoài ra, thuốc lá điện tử cũng không có công dụng cai nghiện thuốc lá điếu thông thường./.