Niềm vui của giới làm phim sau LHP Cannes 2023

Liên hoan phim (LHP) quốc tế Cannes 2023 là kỳ LHP mang lại nhiều cung bậc cảm xúc với giới mộ điệu điện ảnh tại Việt Nam với chiến thắng của đạo diễn Trần Anh Hùng, Phạm Thiên Ân.

30 năm kể từ phim "Mùi đu đủ xanh", đạo diễn Trần Anh Hùng (người Pháp, gốc Việt) một lần nữa được vinh danh tại Cannes ở hạng mục Đạo diễn xuất sắc, với tác phẩm "La passion de dodin bouffant".

Lần này, chiến thắng của anh đáng giá hơn nữa vì đã vượt qua nhiều đạo diễn cừ khôi của thế giới như: Ken Loach, Wes Anderson, Todd Haynes...

Cùng với anh là đạo diễn Phạm Thiên Ân (Việt Nam) nhận giải thưởng Camera vàng (Caméra d’Or) cho phim "Inside the yellow cocoon shell" (tựa Việt: "Bên trong vỏ kén vàng").

Trước thành công của 2 đạo diễn, nhà biên kịch Trịnh Thanh Nhã gọi đó là "cú giật mình" đối với điện ảnh Việt, đạo diễn Võ Thanh Hòa coi "đây sẽ là động lực lớn cho ngành phim ảnh Việt Nam".

Còn đạo diễn Lương Đình Dũng bày tỏ: "Lần đầu tiên một đạo diễn Việt đã chính thức đoạt giải thưởng ở Cannes một cách đoàng hoàng, một bộ phim Việt Nam đúng nghĩa và "sân chơi Cannes" - một trong những LHP lớn được xếp hạng trên thế giới có thể ví như những "sân chơi World Cup” đẳng cấp thế giới.

Chúng ta cũng nên vui mừng và chào đón đạo diễn Thiên Ân như một người mang niềm vinh hạnh của điện ảnh Việt ra quốc tế. Không phải cho riêng Thiên Ân mà là cho một thế hệ điện ảnh trẻ tương lai nhìn vào, điện ảnh được trân trọng như vốn có và sức mạnh của nó tác động đến thế giới con người để tạo nguồn cảm hứng vô tận để họ cống hiến cho điện ảnh đất nước".

Cùng chung niềm vui, biên kịch, chuyên gia truyền thông phim Châu Quang Phước cho rằng, sự kiện này có tác dụng truyền cảm hứng rất lớn đến những người làm phim trong nước.

"Tuy nhiên, thành công mới của Trần Anh Hùng hay thành công bước đầu của Phạm Thiên Ân, nói cho cùng thì vẫn chỉ là thành công riêng của từng cá nhân người làm phim.

Hai tác phẩm đều là thành quả của phần lớn hoặc tất cả các nhà sản xuất, các quỹ đầu tư nước ngoài. Do đó, điều này không thực sự liên quan gì mấy về cái gọi là bước tiến của điện ảnh Việt", ông Phước nhận định.

Con đường nào cho "Bên trong vỏ kén vàng" tại Việt Nam?

Trước hàng nghìn khán giả ở LHP Cannes, bao gồm nhiều nhà làm phim, diễn viên lừng danh, Phạm Thiên Ân đã cảm ơn những cộng sự cùng anh hoàn thành dự án.

Trong phát biểu của vị đạo diễn trẻ có rất nhiều sự chân thành, xúc động: “Chúng ta đã đi một hành trình rất dài để tới được đây và điện ảnh là đức tin gắn kết chúng ta lại”.

Trước lễ bế mạc, Ân cũng từng tâm sự: "Tôi mong phim đi được thật xa trên thế giới và trở về Việt Nam với chúng ta". Đó là ước mơ "đi để trở về" của vị đạo diễn trẻ. Có lẽ, giới mộ điệu tại quê nhà cũng mong chờ một bộ phim thắng giải ở Cannes ra rạp.

Tuy nhiên, với dòng phim nghệ thuật như "Bên trong vỏ kén vàng", giới chuyên môn cũng không giấu được băn khoăn về hành trình này.

Bởi thực tế, trong nhiều năm qua, ngay cả những phim Việt gây tiếng vang của những đạo diễn tên tuổi, từng giành nhiều giải thưởng uy tín tại thị trường quốc tế như: "Chơi vơi" (Bùi Thạc Chuyên), "Bi, đừng sợ" (Phan Đăng Di), "Đập cánh giữa không trung" (Nguyễn Hoàng Điệp), "Đảo của dân ngụ cư" (Hồng Ánh)… cũng khó phổ biến với khán giả đại chúng.

Gần nhất, phim tài liệu "Những đứa trẻ trong sương" của Hà Lệ Diễm vào được danh sách đề cử rút gọn của Oscar, sau khi đi vòng quanh thế giới, giành hơn 34 giải thưởng tại các liên hoan phim quốc tế thì mang về nước vẫn phải "đỏ mắt" tìm đơn vị phát hành.

"Ở thời điểm hiện tại, thật khó để nhận định về câu chuyện phát hành của "Bên trong vỏ kén vàng" (nếu có) trong tương lai.

Với thời lượng 182 phút - ngang ngửa nhiều phim bom tấn của Hollywood phát hành tại Việt Nam - như những gì báo chí quốc tế mô tả, nhưng lại có nhịp phim chậm, tôi nghĩ sẽ là cản trở đầu tiên trong khâu phát hành.

Trong khi đó, thị trường nội địa vốn chuộng phim Việt có thời lượng vừa phải, đó còn chưa kể đến tiêu chí phát hành, số suất chiếu của nhà phát hành.

Bên cạnh đó, với dòng phim nghệ thuật - thuộc loại không dễ xem như nhiều phim Việt chiếu rạp giai đoạn gần đây, nguy cơ phim gặp khó trong khâu phát hành là tất yếu, bất kể danh tiếng quốc tế cỡ nào của bộ phim. Thực tế, rất nhiều phim đoạt giải Oscar cũng đã từng điêu đứng khi tham gia thị trường Việt", vị chuyên gia nhận định.