Sáng 18/6, tại TP.HCM, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tuyên bố khởi công Dự án đầu tư xây dựng đường Vành đai 3 Thành phố Hồ Chí Minh, Dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, Dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột.
Cùng dự có Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Văn Nên, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Bộ trưởng Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thắng, Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh; các lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, lãnh đạo các ban bộ ngành địa phương, đại diện các nhà thầu, thi công, cùng đông đảo quần chúng nhân dân.
Buổi lễ được kết nối trực tuyến đến 2 điểm cầu, Bà Rịa – Vũng Tàu và điểm cầu Đắk Lắk.
Đây là 3 Dự án quan trọng quốc gia ngành giao thông với tổng chiều dài của 3 tuyến là 247 km; tổng vốn đầu tư của 3 Dự án hơn 115 nghìn tỷ. Trong đó, Dự án đầu tư xây dựng đường Vành đai 3 Thành phố Hồ Chí Minh, với chiều dài 76 km tổng mức đầu tư là hơn 75 nghìn tỷ; Dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, với chiều dài 53,7 km tổng mức đầu tư hơn 17,8 nghìn tỷ; Dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột, với chiều dài 117 km tổng mức đầu tư là hơn 21,9 nghìn tỷ.
Phát biểu tại buổi lễ, thay mặt Lãnh đạo Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh,, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII đã tiếp tục xác định xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ là một trong ba đột phá chiến lược, trong đó ưu tiên phát triển một số công trình trọng điểm quốc gia về giao thông, thích ứng với biến đổi khí hậu... Thực tiễn đã chứng minh, giao thông vận tải nói chung và đường bộ cao tốc, sân bay, bến cảng nói riêng mang lại hiệu quả rõ nét về phát triển kinh tế - xã hội. Giao thông phát triển đến đâu sẽ mở ra không gian phát triển mới về kinh tế - xã hội đến đó, nhiều khu đô thị, khu công nghiệp, dịch vụ, du lịch được hình thành, quỹ đất được khai thác hiệu quả.
Thủ tướng cho biết, trong giai đoạn 2000 - 2021, cả nước mới đầu tư đưa vào khai thác 1.163 km đường bộ cao tốc. Trong khi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đặt mục tiêu đến năm 2030, phấn đấu cả nước có khoảng 5.000 km đường bộ cao tốc (hoàn thành được mục tiêu này thì đến 2025 chúng ta cần đạt được 3.000 km và 2026 - 2030 phấn đấu có thêm 2.000 km đường bộ cao tốc. Như vậy, trong giai đoạn 9 năm từ 2021 đến 2030, chúng ta cần phải triển khai đầu tư, xây dựng gấp gần 4 lần số km đường bộ cao tốc đã xây dựng trong hơn 20 năm qua.
Từ đầu nhiệm kỳ (2021) đến nay, đã khánh thành và đưa vào khai thác thêm 566 km đường cao tốc, nâng tổng số đường cao tốc của cả nước lên 1.729 km. Các dự án đang thi công, với tổng chiều dài 350 km gồm 5 Dự án thành phần thuộc cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020 dài 229km; Mỹ Thuận - Cần Thơ 23km; Bến Lức - Long Thành 58 km; Tuyên Quang - Phú Thọ 40 km.
Các dự án đã khởi công từ đầu năm 2023, có tổng chiều dài 1.406 km, gồm 12 Dự án thành phần thuộc đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025 dài 729 km; Cao tốc Tuyên Quang - Hà Giang 104 km; Cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng 188 km; Vành đai 3 Tp.HCM 76 km; Cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu 53,7 km; Cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột 117 km. Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội trên 112 km; Cao tốc Cao Lãnh - An Hữu 27 km.
Như vậy, cùng với 1.729 km đã đưa vào khai thác và tổng chiều dài đường cao tốc của các dự án đang thi công, đã khởi công đến hết tháng 6 năm 2023 là 1.756 km; nếu quyết tâm, nỗ lực phấn đấu thì cơ bản chúng ta có thể hoàn thành mục tiêu cả nước có trên 3.000 km vào năm 2025.
Bên cạnh đó, một số dự án phấn đấu sẽ khởi công từ nay đến năm 2024 có tổng chiều dài khoảng 284 km, gồm: Cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu 65 km; Cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh 93 km; Cao tốc Dầu Giây - Tân Phú 60 km; Cao tốc Tân Phú - Bảo Lộc 66 km và nhiều dự án đường bộ cao tốc đang được Bộ GTVT và các địa phương đẩy nhanh tiến độ thực hiện các thủ tục trình cấp thẩm quyền phê duyệt chủ trương đầu tư là tiền đề để thực hiện thành công mục tiêu 5.000km cao tốc vào năm 2030.
Thủ tướng nêu rõ, để triển khai Nghị quyết của Đảng về phát triển đường cao tốc, Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành địa phương cùng với việc đẩy nhanh tiến độ đầu tư hoàn thiện toàn tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông nối liền từ Lạng Sơn đến Cà Mau, kết nối trung tâm chính trị Thủ đô Hà Nội và trung tâm kinh tế thành phố Hồ Chí Minh; tiếp tục nghiên cứu triển khai các tuyến cao tốc trục ngang và các tuyến đường vành đai đi qua địa bàn nhiều tỉnh, thành phố, bảo đảm tính đồng bộ kết nối thông suốt các vùng và cả nước thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh của khu vực, đất nước.
Thủ tướng chỉ rõ, điều đặc biệt của 3 dự án khởi công ngày hôm nay là các dự án đều được áp dụng cơ chế đặc thù riêng có về đẩy mạnh phân cấp phân quyền, theo đó giao địa phương làm cơ quan chủ quản thực hiện dự án; áp dụng cơ chế huy động nguồn lực cho dự án kết hợp giữa ngân sách Trung ương và địa phương; áp dụng chỉ định thầu để lựa chọn nhà thầu thi công dự án, qua đó rút ngắn thời gian chuẩn bị để triển khai dự án. 3 cơ chế này đều đã phát huy tối đa tác dụng, khẳng định sự đúng đắn của Đảng, Nhà nước trong việc ban hành cơ chế mới để hoàn thành mục tiêu phát triển đồng bộ kết cấu hạ tầng giao thông theo Nghị quyết của Đảng.
Bên cạnh đó, công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư cho người dân của các dự án này là rất khó khăn ở các đô thị lớn như Thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai, Long An, Bà Rịa - Vũng Tàu...nhưng các địa phương đã huy động toàn bộ hệ thống chính trị vào cuộc, sự ủng hộ, chia sẻ của người dân, hy sinh quyền lợi cá nhân vì lợi ích chung nên công tác giải phóng mặt bằng của cả 3 dự án cơ bản đảm bảo tiến độ. Đặc biệt, đối với địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh, trong thời gian rất ngắn đã bàn giao mặt bằng để thi công đạt tới 87% (356ha/410ha); đây quả là một kỳ tích từ trước đến nay do tích chất phức tạp trong giải phóng mặt bằng qua nội đô, quy mô đền bù lớn, ảnh hưởng đến nhiều đối tượng người dân... Kết quả này càng minh chứng cho tính đúng đắn của chủ trương đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, lần đầu tiên giao cho địa phương quản lý một dự án quy mô rất lớn, phức tạp, liên vùng; nhưng với quyết tâm của cấp ủy đảng, chính quyền và sự chung sức, đồng lòng, ủng hộ của người dân, dự án đã đạt được thành công bước đầu, rất đáng khích lệ.
Các cấp, các ngành, nhất là Bộ Giao thông vận tải, Bộ Kế hoạch và đầu tư và các địa phương có dự án đi qua đã phải triển khai thực hiện một khối lượng công việc rất lớn: triển khai công tác chuẩn bị đầu tư, lập thiết kế kỹ thuật và dự toán, lựa chọn nhà thầu, giải phóng mặt bằng,…Trong thời gian rất ngắn khoảng 1 năm so với mức trung bình 2 năm so với cách triển khai thông thường, Bộ GTVT cùng các Bộ, ngành, các địa phương, các đơn vị liên quan… đã nỗ lực để khởi công đồng loạt 03 dự án với mục tiêu cơ bản hoàn thành năm 2025 và đưa vào khai thác đồng bộ toàn dự án năm 2026. Điều này đặc biệt có ý nghĩa khi các dự án đi qua các khu vực miền Trung, Tây Nguyên và Tây Nam Bộ với số km đường cao tốc hiện nay còn thấp so với các khu vực khác.
Thủ tướng đánh giá cao, ghi nhận và biểu dương sự cố gắng nỗ lực, tinh thần trách nhiệm của Bộ GTVT, của các tỉnh, thành phố được giao thực hiện dự án, các cơ quan chuyên môn thuộc Bộ, địa phương, các Ban QLDA, các đơn vị tư vấn; đặc biệt là các Bộ, ngành liên quan đã phối hợp triển khai; biểu dương chính quyền và nhân dân 07 tỉnh, thành phố có dự án đi qua đã nỗ lực trong công tác giải phóng mặt bằng, tạo mọi điều kiện thuận lợi để triển khai thực hiện Dự án.
Thủ tướng cũng cảm ơn bà con nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh nơi triển khai các Dự án đã sẵn sàng nhường đất, dời nhà cửa nơi sinh sống của mình để nhường mặt bằng cho các Dự án.
Thủ tướng nêu rõ, kết quả khởi công hôm nay là rất đáng ghi nhận tuy nhiên, đây mới chỉ là bước đầu, công việc sắp tới còn rất lớn và nhiều thách thức. Đó là phải tiếp tục giải phóng mặt bằng các vị trí còn lại trong đó có nhiều vị trí tập trung đông dân cư, dễ phát sinh các khiếu nại. Đó là chuẩn bị khối lượng vật liệu xây dựng, bãi đổ thải rất lớn đòi hỏi sự vào cuộc tích cực của các địa phương trong cấp phép khai thác. Đó là thi công khối lượng công trình rất lớn trong khoảng thời gian không dài và chịu ảnh hưởng của các điều kiện thời tiết. Do vậy, để công trình được hoàn thành đảm bảo an toàn, chất lượng và đáp ứng tiến độ, Thủ tướng yêu cầu, Bộ GTVT, Bộ kế hoạch và Đầu tư, các tỉnh, thành phố được giao làm cơ quan chủ quản dự án tập trung quyết liệt chỉ đạo, yêu cầu Ban Quản lý dự án, tư vấn giám sát và các nhà thầu phải phát huy tinh thần trách nhiệm cao nhất, xây dựng kế hoạch, phương án thi công một cách khoa học, chi tiết, phù hợp, đảm bảo hiệu quả, chất lượng thi công và tổ chức giao thông an toàn, thông suốt, giữ gìn vệ sinh môi trường; đồng thời phải huy động nhân lực, thiết bị máy móc hiện đại để thi công; Tuân thủ tuyệt đối những yêu cầu kỹ thuật, quy định của pháp luật liên quan, không để xảy ra tham nhũng, tiêu cực.
Rút kinh nghiệm từ triển khai các dự án cao tốc giai đoạn vừa qua và phát huy những thành quả đã đạt được, Bộ GTVT, các tỉnh, thành phố chỉ đạo các Chủ đầu tư, nhất là người đứng đầu cần bám sát, quyết liệt trong điều hành, quản lý chất lượng, tiến độ, vốn đầu tư trong suốt quá trình thực hiện dự án, đảm bảo các dự án thành phần hoàn thành đúng tiến độ và chất lượng yêu cầu.
Yêu cầu các nhà tư vấn thiết kế, tư vấn giám sát phải tăng cường nâng cao trách nhiệm, thường xuyên kiểm tra, giám sát bảo đảm an toàn, chất lượng, tiến độ; phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí...
Thủ tướng cũng yêu cầu các bộ ngành liên quan của Trung ương cùng phối hợp với Bộ GTVT, UBND 07 tỉnh, thành phố được giao thực hiện dự án, tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi, kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, bảo đảm công tác an ninh, trật tự để Ban QLDA và các nhà thầu thi công Dự án đảm bảo tiến độ, hiệu quả.
UBND các tỉnh, thành phố triển khai công tác giải phóng mặt bằng, di dời hạ tầng kỹ thuật bảo đảm bàn giao 100% diện tích mặt bằng trong quý III năm 2023. Trong đó đặc biệt quan tâm đến công tác tái định cư, hỗ trợ ổn định sản xuất để người dân có nơi ở mới, có công việc mới bằng và tốt hơn nơi cũ. Bà con nhân dân có đất phải thu hồi phục vụ dự án ủng hộ chủ trương lớn của Nhà nước, tạo điều kiện cho các đơn vị thi công dự án.
Mỗi cá nhân tham gia dự án cần nâng cao ý thức trách nhiệm với công việc, với ngành và cao hơn nữa với nhân dân với Tổ quốc; đổi mới tư duy, cách nghĩ, cách làm để hoàn thành tốt nhiệm vụ góp phần triển khai các dự án thành phần đúng tiến độ với tinh thần “tất cả vì nhân dân, vì sự hùng cường, thịnh vượng của đất nước”.
Đầu tư hạ tầng giao thông không chỉ là nhiệm vụ của Bộ GTVT mà là nhiệm vụ chính trị hàng đầu của các địa phương, bộ, ngành vì chính lợi ích thiết thực của các địa phương. Chính phủ sẽ luôn dành sự quan tâm, chỉ đạo quyết liệt để hoàn thành 03 Dự án này cũng như những Dự án đầu tư phát triển hạ tầng khác đúng tiến độ, chất lượng; đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống của nhân dân.
Trong quá trình triển khai dự án, Thủ tướng chỉ rõ 6 yêu cầu phải nghiêm túc quán triệt là: phải bảo đảm chất lượng; phải bảo đảm tiến độ; phải bảo đảm an toàn, kỹ thuật, mỹ thuật, môi trường sinh thái; không được đội vốn bất hợp lý, không chia nhỏ gói thầu; chống tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm, lãng phí ở tất cả các khâu; bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân, bảo đảm hài hòa lợi ích của nhà nước, người dân, doanh nghiệp; kịp thời khen thưởng khi làm tốt và xử lý sai phạm.
Tại buổi lễ, Thủ tướng tuyên bố khởi công đồng loạt 03 Dự án cao tốc: Dự án đường Vành đai 3 thành phố Hồ Chí Minh; Dự án đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu; Dự án đường cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột./.
