Dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ đề xuất cấm người điều khiển phương tiện có nồng độ cồn tham gia giao thông. Ảnh minh họa
Theo chương trình Phiên họp thứ 31, sáng mai 14-3, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ. Nội dung đáng chú ý là dự thảo luật tiếp tục đề xuất cấm lái xe khi đã uống rượu, bia.
Theo báo cáo của Bộ Công an trình Chính phủ, tại Kỳ họp thứ 6 Quốc hội khóa XV, các vị Đại biểu Quốc hội đã thảo luận, cho ý kiến về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ. Trong đó, nhiều ý kiến đề nghị cân nhắc quy định cấm tuyệt đối người "Điều khiển phương tiện tham gia giao thông mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn" và đề nghị có báo cáo đánh giá kết quả thực hiện để có cơ sở quy định trong dự thảo Luật cho phù hợp.
Hậu quả khủng khiếp khi lái xe đã uống rượu, bia
Thời gian qua Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Công an, Bộ Y tế tổ chức nghiên cứu, tham khảo kinh nghiệm quốc tế, tổ chức điều tra xã hội học, hội thảo khoa học về: "Tác hại của rượu, bia đối với người tham gia giao thông đường bộ", lấy ý kiến các chuyên gia y tế tại các bệnh viện lớn của Việt Nam.
Kết quả cho thấy rượu bia ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe tâm thần và hành vi của con người, đặc biệt là những người sau khi sử dụng rượu bia điều khiển phương tiện tham gia giao thông. Các nhà khoa học đều đồng thuận cao phải xử lý nghiêm người điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ có sử dụng rượu, bia.
Bộ Công an đã dẫn chứng những con số đáng báo động về tác hại của rượu, bia: Từ tháng 6-2022 đến tháng 12-2023, số người chết và bị thương vì tai nạn giao thông đường bộ liên quan đến rượu, bia chiếm 20% tổng số người chết và bị thương do tai nạn giao thông đường bộ gây ra, trong đó 80% là lỗi do người điều khiển phương tiện đã sử dụng rượu, bia gây ra.
Theo thống kê, điều tra xã hội học đối với 43.765 phạm nhân đang chấp hành án phạt tù tại các trại giam của Bộ Công an có 22.442 phạm nhân trước khi phạm tội đã sử dụng rượu, bia, (chiếm 51,28%, đối với 7 nhóm tội danh như: Giết người, cố ý gây thương tích, gây rối trật tự công cộng, hiếp dâm, chống người thi hành công vụ, vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ..).
Bộ Công an khẳng định việc kiểm soát vi phạm nồng độ cồn đối với lái xe đang phát huy rất hiệu quả. Trong năm 2023, sau khi lực lượng chức năng tăng cường xử lý đối với người điều khiển phương tiện vi phạm nồng độ, số vụ tai nạn giao thông liên quan đến sử dụng rượu bia giảm 25% số vụ, 50% số người chết, 22% số người bị thương so với cùng kỳ năm 2022. Do đó, cần tiếp tục duy trì việc kiểm soát, xử lý quyết liệt, phát huy hiệu quả hơn nữa chủ trương này.
Vì sao cần nồng độ cồn bằng 0 khi điều khiển phương tiện?
Sử dụng rượu bia khi lái xe là vấn đề xã hội không chỉ ở Việt Nam mà cả trên thế giới. Hiện nay, các quốc gia trên thế giới quy định xử lý rất nghiêm khắc đối với người điều khiển phương tiện có nồng độ cồn, chia làm 2 nhóm: Nhóm các quốc gia nghiêm cấm tuyệt đối vi phạm nồng độ cồn và Nhóm các quốc gia quy định về ngưỡng nồng độ cồn trong máu, trong hơi thở được phép đối với người lái xe, theo đối tượng: Mức chuẩn, Người lái xe thương mại (taxi, xe buýt, lái xe thuê) và người mới lái xe.
Tuy nhiên, trong điều kiện văn hóa và giao thông ở Việt Nam hiện nay, Bộ Công an cho rằng rất cần nồng độ cồn bằng 0 khi điều khiển phương tiện vì nhiều lí do.
Theo khảo sát của một số Tổ chức quốc tế, Việt Nam là một trong số nước có mức tiêu thụ rượu, bia và đồ uống có cồn đứng vào loại cao trên thế giới (thứ 2 ở Đông Nam Á, thứ 10 châu Á và thứ 29 trên thế giới về tiêu thụ rượu, bia). Đây là tỉ lệ rất đáng báo động.
Văn hóa ẩm thực của Việt Nam có nhiều điểm đặc thù, có tính cả nể. "Nếu quy định nồng độ bằng 0 thì không uống. Nhưng nếu có một hạn mức nào đó thì lái xe có thể gặp trường hợp bị ép uống".
Việc lái xe trong trạng thái thiếu tỉnh táo có thể gây ra thảm họa với những người vô tội như một số trường hợp lái xe say rượu gây tai nạn liên hoàn thời gian qua.
Hiện quy định cấm người tham gia giao thông điều khiển phương tiện sau khi sử dụng rượu, bia (trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn) đã được quy định tại Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia; Luật không cấm uống rượu, bia mà chỉ cấm uống rượu, bia sau đó điều khiển phương tiện tham gia giao thông.
Với các lý do nêu trên, Chính phủ đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho tiếp tục kế thừa quy định của Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia cấm người điều khiển phương tiện có nồng độ cồn tham gia giao thông để có chế tài xử lý nghiêm khắc, dần hình thành thói quen, văn hóa "Đã uống rượu bia không lái xe". Sau khi ý thức, văn hóa giao thông hình thành tốt có thể nghiên cứu điều chỉnh cho phù hợp.
