Theo đài RT, phát biểu qua hội nghị trực tuyến ngày 1/4 trong cuộc gặp thượng đỉnh với các nhà lãnh đạo EU, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cho biết có thể mất nhiều năm hoặc thậm chí nhiều thập kỷ để nền kinh tế toàn cầu phục hồi từ hậu quả của cuộc chiến Nga-Ukraine. Ông lưu ý rằng cuộc khủng hoảng Ukraine diễn ra trong bối cảnh đại dịch COVID-19 và phục hồi toàn cầu chững lại.
Ông Tập Cận Bình nói trong một tuyên bố: “Trong bối cảnh đó, hai lực lượng lớn, thị trường lớn và nền văn minh vĩ đại Trung Quốc và EU cần tăng cường trao đổi về quan hệ và về các vấn đề chính liên quan đến hòa bình và phát triển toàn cầu, đồng thời đóng vai trò xây dựng trong mang lại các yếu tố ổn định tại thời kỳ thế giới hỗn loạn”.
Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đã hối thúc Chủ tịch Tập Cận Bình và Thủ tướng Lý Khắc Cường đảm bảo rằng Bắc Kinh sẽ có lập trường cứng rắn hơn với Nga. Bà Von der Leyen yêu cầu Trung Quốc ít nhất là làm mọi thứ để không can thiệp vào các lệnh trừng phạt mà phương Tây áp đặt lên Nga. Bà cảnh báo rằng Trung Quốc sẽ thiệt hại lớn về danh tiếng nếu nước này giúp Nga né tránh các lệnh trừng phạt hoặc tạo điều kiện cho Nga tiến hành chiến tranh.
Bà Von der Leyen nói: “Lĩnh vực kinh doanh đang theo dõi rất chặt chẽ các sự kiện và đánh giá quan điểm của các quốc gia. Đây là vấn đề về niềm tin, mức độ tin cậy và tất nhiên là về các quyết định đầu tư dài hạn”. Các quan chức EU lưu ý rằng thương mại của Trung Quốc với Nga có giá trị thấp hơn thương mại của Trung Quốc với các nước thành viên EU và Mỹ.
Thủ tướng Lý Khắc Cường khẳng định Trung Quốc sẽ giúp thúc đẩy chấm dứt cuộc khủng hoảng Ukraine theo cách riêng. Ông nói thêm rằng Trung Quốc có chính sách đối ngoại độc lập, trong đó thúc đẩy hòa bình, tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ của tất cả quốc gia và giải quyết xung đột thông qua đối thoại và đàm phán.
Ông Tập Cận Bình cho rằng căng thẳng ở Ukraine đã tích tụ dần trong nhiều thập kỷ và việc giải quyết xung đột sẽ đòi hỏi phải giải quyết các mối quan ngại về an ninh của tất cả các bên liên quan.
Các quan chức Trung Quốc đã phản đối các lệnh trừng phạt chống Nga và cáo buộc Mỹ cũng như các đồng minh NATO đã gây ra xung đột khi mở rộng về phía đông. Ngày 1/4, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên nói với các phóng viên rằng NATO lẽ ra phải được giải tán sau khi Liên Xô tan rã ba thập kỷ trước.
Ông Triệu Lập Kiên nói: “Cả thế giới và châu Âu đều không cần một cuộc Chiến tranh Lạnh mới. Cuộc khủng hoảng Ukraine đã kéo dài hơn một tháng và đa số cộng đồng quốc tế hy vọng sẽ thúc đẩy các cuộc đàm phán hòa bình và chấm dứt các hành động thù địch càng sớm càng tốt. NATO nên suy nghĩ về vai trò của mình trong vấn đề an ninh châu Âu và cuộc khủng hoảng Ukraine”.
Ông Tập Cận Bình kêu gọi EU hình thành quan điểm riêng về Trung Quốc và áp dụng chính sách độc lập đối với Bắc Kinh. Còn ông Triệu Lập Kiên nói rằng Mỹ là nhân tố hàng đầu gây ra cuộc khủng hoảng Ukraine. Ông nói: “Ép buộc người khác đứng về phía nào là điều không nên làm. Không khôn ngoan khi áp dụng cách tiếp cận đen trắng để chia người khác thành bạn hay thù”.
Trong khi đó, về diễn biến hòa đàm, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cho biết đã có một số tiến bộ đạt được tại các cuộc đàm phán hòa bình với Ukraine và Moskva đang chuẩn bị phản hồi các đề xuất của Kiev. Ông Lavrov khẳng định các cuộc đàm phán với Ukraine cần được duy trì. Theo ông, phía Ukraine đã tỏ ra hiểu rõ hơn tình hình tại Crimea và Donbass, cũng như tầm quan trọng của quy chế trung lập của Kiev.
Ngày 29/3 vừa qua, vòng đàm phán giữa Nga và Ukraine tại thành phố Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ đã kết thúc sau 4 giờ làm việc. Theo trưởng đoàn đàm phán Nga Vladimir Medinsky, hai bên đã có cuộc thảo luận có ý nghĩa và các đề xuất của Ukraine sẽ được trình lên Tổng thống Nga Vladimir Putin. Quan chức này cũng đề cập khả năng có cuộc gặp giữa Tổng thống Putin và người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky. Đây là cuộc đàm phán trực tiếp đầu tiên giữa Nga và Ukraine trong hơn hai tuần qua. Sau đàm phán, Bộ Quốc phòng Nga đã quyết định giảm đáng kể các hoạt động gần thủ đô Kiev và thành phố Chernihiv của Ukraine.
