Đệ nhị tổ Pháp Loa tên tục là Đồng Kiên Cương, sinh năm Giáp Thân 1284 tại làng Cửu La, phủ Nam Sách nay là xã Ái Quốc, thành phố Hải Dương. Là học trò xuất sắc của Phật Hoàng Trần Nhân Tông, Thiền sư Pháp Loa có công lao to lớn trong việc duy trì, phát triển các giá trị văn hóa của thiền phái Trúc Lâm Yên Tử và lịch sử văn hóa của dân tộc. Trước khi Phật hoàng Trần Nhân Tông viên tịch đã trao cho Pháp Loa quyền thừa kế sự nghiệp Thiền phái Trúc Lâm, trở thành vị tổ thứ hai của Thiền phái này. Năm 1330, Pháp Loa mắc bệnh đã trao truyền cho Huyền Quang là người kế vị thứ ba. Hệ thống chùa chiền của thiền phái Trúc Lâm được xây dựng ở nhiều tỉnh, thành phố phía Bắc.

Một trong ba ngôi chùa quan trọng nhất thờ 3 vị tổ là chùa Thanh Mai thờ đệ nhị thánh tổ thiền phái Trúc Lâm Pháp Loa, được khởi dựng khoảng năm 1329 trên sườn núi Thanh Mai, xã Hoàng Hoa Thám, gắn liền với thân thế, sự nghiệp tu hành của đệ nhị thánh tổ thiền phái Trúc Lâm Pháp Loa và là một trong những trung tâm của Phật giáo Việt Nam. Năm 1992, chùa Thanh Mai được công nhận là Di tích lịch sử văn hóa quốc gia. Nơi đây hiện còn lưu giữ nhiều tháp cổ và nhiều tấm bia thời Trần, thời Lê ghi lại những dấu ấn văn hóa, lịch sử; trong đó có bia Thanh Mai Viên Thông tháp bi được Thủ tướng Chính phủ công nhận là bảo vật quốc gia ngày 22/12/2016. Lễ hội chùa Thanh Mai diễn ra từ mùng 1 đến ngày mùng 3 tháng 3 âm lịch hằng năm.