Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm gặp Tổng thống Mỹ Joe Biden ngày 25-9-2024

Mức cao nhất của quan hệ Việt Nam - Mỹ

Tại cuộc gặp với Tổng thống Mỹ Joe Biden diễn ra ngày 25-9 (theo giờ địa phương) trong khuôn khổ tham dự Hội nghị Thượng đỉnh Tương lai, Đại hội đồng Liên hợp quốc Khóa 79 và làm việc tại Mỹ, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm đánh giá cao việc Tổng thống Joe Biden tại phiên Khai mạc Đại hội đồng Liên hợp quốc đã chia sẻ với thế giới về bài học kinh nghiệm của Mỹ và Việt Nam trong thúc đẩy hàn gắn và xây dựng quan hệ sau chiến tranh. Tổng Bí thư, Chủ tịch nước nhất trí, Việt Nam và Mỹ có chung tầm nhìn về xây dựng một tương lai chung tốt đẹp hơn cho toàn nhân loại từ bài học kinh nghiệm này, đó là đề cao vai trò của tinh thần hàn gắn, tôn trọng và hiểu biết lẫn nhau, trong đó, tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và thể chế chính trị của nhau là quan trọng nhất.

Tổng thống Joe Biden trước đó trong phát biểu trước Đại hội đồng Liên hợp quốc ngày 24-9 đã khẳng định việc Mỹ và Việt Nam là “đối tác, bạn bè” hiện nay minh chứng cho khả năng hòa giải để tiến về phía trước. Từ trải nghiệm của bản thân là một chính khách khi 29 tuổi đã được bầu làm Thượng nghị sĩ năm 1972, Tổng thống Joe Biden nêu rõ, lúc đó thế giới đang sống trong thời điểm mang tính bước ngoặt, căng thẳng và bất định. Thế giới bị chia cắt bởi Chiến tranh Lạnh và chiến tranh sắp bùng phát ở Trung Đông. Mỹ đang tham chiến ở Việt Nam và đây là cuộc chiến dài nhất trong lịch sử Mỹ vào thời điểm đó.

Quan hệ giữa Việt Nam và Mỹ đã trải qua nhiều thăng trầm của lịch sử. Hai nước đã từng có giao thiệp từ cách đây hơn hai thế kỷ, song trải qua nhiều thách thức và thăng trầm, nhất là cuộc chiến tranh kéo dài 20 năm. Đây là cuộc chiến tranh, mà theo Tổng thống Joe Biden, cuộc chiến dài nhất trong lịch sử Mỹ vào thời điểm đó. Cuộc chiến tranh đó để lại hậu quả vô cùng nặng nề cho cả hai phía, đặc biệt là đối với đất nước và nhân dân Việt Nam. Phải mất gần 20 năm sau khi hoàn toàn kết thúc chiến tranh tại Việt Nam năm 1975, Việt Nam và Mỹ mới bình thường hóa quan hệ ngoại giao vào năm 1993 và chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao ở cấp đại sứ vào năm 1995. 

Sau khi bình thường hóa và thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức, quan hệ Việt Nam - Mỹ tiến triển rất nhanh và tích cực, từ cựu thù trở thành bạn rồi Đối tác toàn diện vào năm 2013 và nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện vào năm 2023 trong chuyến thăm cấp Nhà nước đến Việt Nam của Tổng thống Ioe Biden theo lời mời của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Từ sau khi bình thường hóa quan hệ tới nay, các Tổng thống Mỹ trong nhiệm kỳ của mình đều tiến hành thăm chính thức đến Việt Nam. Các nhà lãnh đạo cấp cao của Việt Nam đều đã tiến hành thăm chính thức Mỹ. Đặc biệt là chuyến thăm chính thức Mỹ vào năm 2015 của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử một Tổng Bí thư - nhà lãnh đạo cao nhất của Đảng Cộng sản Việt Nam - thăm chính thức Mỹ theo lời mời của Chính quyền Tổng thống Mỹ.

Phát biểu tại Đại hội đồng Liên hợp quốc khóa 79 với sự hiện diện của hơn 100 nhà lãnh đạo là nguyên thủ quốc gia, người đứng đầu Chính phủ các nước trên thế giới, sau khi cho biết Mỹ và Việt Nam đã nâng cấp quan hệ đối tác lên mức cao nhất, Tổng thống Joe Biden đã nhấn mạnh, việc Mỹ và Việt Nam ngày nay là bạn bè, đối tác là minh chứng cho sự bền bỉ của tinh thần con người và khả năng hòa giải. Điều đó cũng chứng tỏ rằng đằng sau sự kinh hoàng của chiến tranh vẫn có con đường để tiến về phía trước để mọi thứ có thể trở nên tốt đẹp hơn.

Tiếp tục phát triển ổn định, hiệu quả quan hệ Việt Nam - Mỹ

Chuyến công tác tại Mỹ của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm diễn ra vào dịp kỷ niệm một năm hai nước nâng cấp quan hệ lên thành Đối tác chiến lược toàn diện (10-9-2023 / 10-9-2024) và hướng tới kỷ niệm 30 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao (12-7-1995 / 12-7-2025). Thực tế minh chứng sự phát triển của quan hệ Việt Nam - Mỹ là vì lợi ích của nhân dân hai nước, mang lại hiệu quả thiết thực cho đất nước và nhân dân hai nước, cũng như vì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực cũng như trên thế giới. Trên nền tảng quan hệ chính trị tốt đẹp, hợp tác kinh tế - thương mại - đầu tư giữa Việt Nam - Mỹ đã phát triển nhanh chóng, trở thành lĩnh vực hợp tác thành công nhất, đã và đang trở thành trọng tâm, nền tảng, động lực phát triển cho quan hệ chung giữa hai nước. Mỹ hiện là một trong những đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam, là thị trường xuất khẩu đầu tiên của Việt Nam vượt mốc 100 tỷ USD.

Kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Mỹ đã tăng hơn 240 lần, từ 451 triệu USD (năm 1995) lên 7,8 tỷ USD (năm 2005), lên 45,1 tỷ USD (năm 2015), 47,15 tỷ USD (năm 2016), 50,8 tỷ USD (năm 2017), 60,3 tỷ USD (năm 2018), 123 tỷ USD vào năm 2022. Năm 2023, dù xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ giảm 12,4 tỷ USD, nhưng kim ngạch thương mại song phương vẫn đạt hơn 111 tỷ USD và là năm thứ ba liên tiếp đạt trên 100 tỷ USD.

Một năm sau thiết lập quan hệ ở mức cao nhất, hợp tác nhiều mặt giữa Việt Nam - Mỹ tiếp tục có những phát triển tích cực. trong đó kim ngạch thương mại song phương giữa hai nước đã tăng bình quân khoảng 16%/năm. Đáng chú ý, lần đầu tiên Mỹ đã vươn lên trở thành thị trường xuất khẩu lớn nhất của các mặt hàng nông lâm thủy sản vào Việt Nam với kim ngạch đạt 8,58 tỷ USD trong 8 tháng đầu năm 2024, chiếm tỷ trọng 21,4%.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm trong cuộc gặp với Tổng thống Joe Biden ngày 25-9 đã cho rằng, chuyến thăm lịch sử tới Mỹ năm 2015 của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và chuyến thăm của Tổng thống Joe Biden tới Việt Nam tháng 9-2023 đã tạo động lực quan trọng đưa quan hệ hai nước phát triển vượt bậc, đạt đến tầm mức cao nhất là quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện như hiện nay. Điều đó mở ra không gian cho quan hệ hai nước phát triển mạnh mẽ, ổn định trong nhiều thập kỷ tới.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm và Tổng thống Joe Biden cùng bày tỏ vui mừng trước những kết quả tích cực đạt được sau một năm triển khai quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện, phù hợp với mong muốn và lợi ích của cả hai bên, góp phần duy trì hòa bình, ổn định, hợp tác, phát triển của khu vực và trên thế giới. Để tiếp tục duy trì đà phát triển ổn định, hiệu quả của khuôn khổ quan hệ mới và hướng tới kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Mỹ vào năm 2025, hai nhà lãnh đạo nhất trí hai bên cần tiếp tục phối hợp chặt chẽ triển khai hiệu quả Tuyên bố chung Việt Nam - Mỹ năm 2023, trong đó tăng cường tiếp xúc, trao đổi giữa các cấp, nhất là ở cấp cao, tập trung đẩy mạnh hợp tác kinh tế - thương mại - đầu tư, công nghệ cao, hợp tác bán dẫn, phát huy hơn nữa tiềm năng hợp tác trong lĩnh vực đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, coi đây tiếp tục là trọng tâm và là khâu đột phá trong quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Mỹ.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm nhấn mạnh, Việt Nam đang đứng trước khởi điểm lịch sử mới, kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam, và Việt Nam sẽ tiếp tục kiên định thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, là bạn, là đối tác tin cậy, là thành viên tích cực, có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế, trong đó coi Mỹ là đối tác có tầm quan trọng chiến lược. Nhà lãnh đạo cao nhất của Đảng và Nhà nước ta bày tỏ tin tưởng rằng, quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện Việt Nam - Mỹ sẽ tiếp tục duy trì đà phát triển ổn định, lâu dài vì lợi ích và mong muốn của nhân dân hai nước.